ایوان واسیلویچ

واسیلویچ در فاصله ی سال‎های ۱۹۳۴ تا ۱۹۳۶ به نگارش درآمد. این نمایش به گونه ای با الهام از نمایش نامه ی سعادت نوشته شد، و موضوع اصلی این دو نمایش نامه پرداختن به اختراع ماشین زمان و حرکت در زمان است، که بعدها به شکلی قوام یافته تر در مرشد و مارگاریتا، برترین اثر بولگاکف تکرار شده است. به هر حال این نمایش نامه هم توفیق اجرا را به دست نیاورد و تنها در سال ۱۹۶۵ اولین چاپ این آن در روسیه روانه ی بازار کتاب شد. در صحنه های این نمایش «ایوان مخوف» تزار خون خوار روسیه ی قرن شانزده، درگیر مسائل و مشکلات روسیه ی دوران پس از انقلاب و دنیای قرن بیستم می شود. البته تمام اشارات و خصوصیات شخصیت ایوان واسیلویچ گروزنین (ایوان مخوف)، برگرفته از تاریخ، نامه‎ها و مستندات تاریخی استوار است. نمایش ایوان واسیلویچ در ابتدا بر اساس قراردادی با تئاتر ساتیر، یکی از تئاتر های مهم مسکو، نوشته شد. ولی باز هم از اجرا و چاپ آن ممانعت به عمل آمد. بعدها این نمایش در سال ۱۹۷۳ دستمایه ی ساخت یک فیلم سینمایی کمدی به کارگردانی «لئونید گایدای» به نام ایوان: واسیلویچ شغل خود را تغییر می‎دهد، شد، که در روسیه ی دوران برژنف با استقبال قشر های مختلف جامعه ی روسیه روبه رو شد.